अंध मुलांना शिकवण्यासाठी अध्यापन तंत्रे (Techniques of teaching blind children)

Tips for Teaching Blind : अंध मुलांसाठी अध्यापन पद्धती निवडताना, त्या मुलाच्या वैयक्तिक गरजा आणि क्षमता विचारात घेणे महत्त्वाचे आहे. प्रत्येक मुलाला शिकण्याची वेगळी पद्धत असते, म्हणून अशी पद्धत निवडणे आवश्यक आहे, जी मुलाला शिकण्यास आणि समजून घेण्यास मदत करेल. अंध मुलांच्या बाबतील अंधत्व पूर्णत: आहे कि अंशत: आहे याची तपासणी करून घेणे आवश्यक असते.

अंध मुलांना शिकवण्यासाठी अध्यापन तंत्रे (Techniques of teaching blind children)


प्रथम विशेष गरजाधारक विद्यार्थ्यांची अध्ययनशैली ओळखता आली पाहिजे. अध्ययनशैली विषयी म्हणजे काय याविषयी संविस्तर माहिती आपण या साईट वर यापूर्वी दिलेली आहे.

Join : Whats App Channel (medium-bt)


अंध मुलांना शिकवण्यासाठी योग्य अध्यापन पद्धती निवडणे महत्त्वाचे आहे. प्रत्येक अंध मुलाची क्षमता आणि गरजा वेगवेगळ्या असतात. म्हणूनच, प्रत्येक अंध मुलाला त्यांच्या गरजेनुसार शिकवणे महत्त्वाचे आहे. 


अंध मुलांचे शिक्षण हे त्याच्या उर्वरित दृष्टी किती आहे,याचे परीक्षण किंवा वैद्यकीय चाचणी करून तपासणीतून काढता येते. त्यानुसार किती प्रमाणात दिसते यानुसार अध्यापन केले तर ते सोपे जाते. 




म्हणजे उरलेली दृष्टी किती आहे त्यानुसार शिकवता येते अथवा स्पर्शज्ञान किंवा ब्रेल चा तसेच अलीकडील काळात वेगवेगळे साहित्य उपलब्ध झाले आहेत त्याचा वापर करता येतो.



अंध मुलांना शिकवण्यासाठी अध्यापनासाठी महत्वाचे पर्याय 

ब्रेल:

ब्रेल ही एक स्पर्श-आधारित लिपी आहे जी अंध आणि दृष्टिहीन लोक वापरतात. ब्रेलमध्ये, प्रत्येक अक्षर आणि संख्यासाठी एक निश्चित ब्लॉक संरचना आहे. अंध मुले ब्रेल वापरून वाचू आणि लिहू शकतात, तसेच गणित आणि इतर विषयांचा अभ्यास करू शकतात.

ऑडिओ:

अंध मुलांसाठी ऑडिओ सामग्री देखील एक महत्त्वाचा शिक्षणाचा स्रोत आहे. ऑडिओ पुस्तके, ध्वनिमुद्रित पुस्तके आणि ऑडिओ लेक्चर यासारख्या ऑडिओ सामग्रीचा वापर अंध मुले जगाबद्दल जाणून घेण्यासाठी आणि शिकण्यासाठी करू शकतात.



बहुल-संवेदी शिक्षण:

बहुल-संवेदी शिक्षण ही एक अध्यापन पद्धती आहे जी अंध आणि दृष्टिहीन मुलांच्या सर्व पाच ज्ञानेंद्रियांचा वापर करते. याचा अर्थ असा की अध्यापन प्रक्रियेत स्पर्श, श्रवण, चव, वास आणि दृष्टी या सर्व भावनांचा समावेश आहे. बहुल-संवेदी शिक्षण अंध मुलांना शिकण्यास आणि समजून घेण्यास मदत करू शकते.


हे सुद्धा वाचा : अपंगत्व (दिव्यांगत्व) येण्याची कारणे व उपाययोजना.

प्रायोगिक शिक्षण:

प्रायोगिक शिक्षण ही एक अध्यापन पद्धती आहे, जी अंध आणि दृष्टिहीन मुलांना प्रत्यक्ष अनुभव देऊन शिकण्यास मदत करते. याचा अर्थ असा की अध्यापन प्रक्रियेत मुलांना वास्तविक वस्तू, वातावरण आणि प्रक्रियांशी संपर्क साधण्याची संधी दिली जाते. प्रायोगिक शिक्षण अंध मुलांना जगाबद्दल जाणून घेण्यास आणि शिकण्यास मदत करू शकते.

श्रवण:

अंध मुलांना शिकवण्यासाठी श्रवण हा एक महत्त्वाचा मार्ग आहे. शिक्षक अंध मुलांना वाचन, कविता, गाणी आणि इतर मौखिक साहित्य ऐकवू शकतात.



गंध:

अंध मुलांना शिकवण्यासाठी गंध हा एक महत्त्वाचा मार्ग आहे. शिक्षक अंध मुलांना फुले, मसाले आणि इतर सुगंधी पदार्थांशी परिचित करू शकतात.

चव:

अंध मुलांना शिकवण्यासाठी चव हा एक महत्त्वाचा मार्ग आहे. शिक्षक अंध मुलांना पदार्थांच्या चवीशी परिचित करू शकतात.

बौद्धिक:

अंध मुलांना शिकवण्यासाठी बौद्धिक क्षमता हा एक महत्त्वाचा मार्ग आहे. शिक्षक अंध मुलांना गणित, विज्ञान, इतिहास आणि इतर विषय शिकवू शकतात.


हे सुद्धा वाचा : विशेष गरजाधारक मुले (Children With Special Needs).

अंध मुलांना शिकवण्यासाठी काही टिपा 

* स्पष्ट आणि संक्षिप्त शब्द वापरा.
* अंध मुलांना स्पष्टपणे आणि धिमे बोला.
* अंध मुलांना शिकवण्यासाठी श्रवण सहाय्य वापरा, जसे की व्हिडिओ, ऑडिओ पुस्तके आणि इतर मौखिक साहित्य.
* अंध मुलांना शिकवण्यासाठी गंध, चव आणि इतर संवेदनांचा वापर करा.
* अंध मुलांना शिकवण्यासाठी बौद्धिक क्षमतांचा वापर करा.


अंध मुलांना शिकवणे एक आव्हानात्मक काम असू शकते, परंतु ते एक अतिशय फायदेशीर काम देखील असू शकते. अंध मुलांना शिकवून, आपण त्यांना त्यांच्या पूर्ण क्षमतेपर्यंत पोहोचण्यास मदत करू शकता.


अंध मुलांना शिकवण्यासाठी अनेक पद्धती आहेत. सर्वात सामान्य पद्धती म्हणजे ब्रेल लिपीचा वापर. ब्रेल लिपी ही अंध आणि दृष्टिहीन लोकांसाठी वापरली जाणारी एक स्पर्शनीय अक्षर प्रणाली आहे. ब्रेल लिपीचा वापर करून अंध मुले वाचू शकतात, लिहू शकतात आणि गणित करू शकतात.



अंध मुलांना शिकवण्यासाठी वापरली जाणारी आणखी एक पद्धती म्हणजे मोजकंप्यूटरचा वापर. मोजकंप्यूटर म्हणजे एक संगणक प्रणाली जी अंध आणि दृष्टिहीन लोकांसाठी वापरली जाऊ शकते. मोजकंप्यूटरचा वापर करून अंध मुले वाचू शकतात, लिहू शकतात, गणित करू शकतात आणि संगीत ऐकू शकतात.


अंध मुलांना शिकवण्यासाठी वापरली जाणारी आणखी एक पद्धती म्हणजे व्हिज्युअल इमेजिंगचा वापर. व्हिज्युअल इमेजिंग म्हणजे अंध आणि दृष्टिहीन लोकांना व्हिज्युअल माहिती समजावून देण्यासाठी वापरली जाणारी एक तंत्र. व्हिज्युअल इमेजिंगचा वापर करून अंध मुले जगाबद्दल जाणून घेऊ शकतात आणि त्यांच्या सभोवतालच्या जगाला समजू शकतात.




अंध मुलांना शिकवण्यासाठी वापरली जाणारी आणखी एक पद्धती म्हणजे ब्रेल टाइपरायटरचा वापर. ब्रेल टाइपरायटर म्हणजे एक टाइपरायटर जो अंध आणि दृष्टिहीन लोकांसाठी वापरला जाऊ शकतो. ब्रेल टाइपरायटरचा वापर करून अंध मुले ब्रेल लिपीमध्ये मजकूर टाइप करू शकतात.


अंध मुलांना शिकवण्यासाठी वापरली जाणारी आणखी एक पद्धती म्हणजे ब्रेल प्रिंटरचा वापर. ब्रेल प्रिंटर म्हणजे एक प्रिंटर जो अंध आणि दृष्टिहीन लोकांसाठी वापरला जाऊ शकतो. ब्रेल प्रिंटरचा वापर करून अंध मुले ब्रेल लिपीमध्ये मजकूर प्रिंट करू शकतात.



अंध मुलांना शिकवण्यासाठी वापरली जाणारी आणखी एक पद्धती म्हणजे ब्रेल स्मार्टफोनचा वापर. ब्रेल स्मार्टफोन म्हणजे एक स्मार्टफोन जो अंध आणि दृष्टिहीन लोकांसाठी वापरला जाऊ शकतो. ब्रेल स्मार्टफोनचा वापर करून अंध मुले ब्रेल लिपीमध्ये मजकूर वाचू शकतात, लिहू शकतात, गणित करू शकतात आणि संगीत ऐकू शकतात.


अंध मुलांना शिकवण्यासाठी वापरली जाणारी आणखी एक पद्धती म्हणजे ब्रेल टॅबलेटचा वापर. ब्रेल टॅबलेट म्हणजे एक टॅबलेट जो अंध आणि दृष्टिहीन लोकांसाठी वापरला जाऊ शकतो. ब्रेल टॅबलेटचा वापर करून अंध मुले ब्रेल लिपीमध्ये मजकूर वाचू शकतात, लिहू शकतात, गणित करू शकतात आणि संगीत ऐकू शकतात.




अंध मुलांना अध्यापन करण्यासाठी श्राव्य अध्ययन शैली आणि स्पर्श अध्ययन शैलीचा जास्त प्रमाणात उपयोग करता येईल.

टिप्पणी पोस्ट करा (0)
थोडे नवीन जरा जुने