IIT-आय आय टी परीक्षा म्हणजे काय? संपूर्ण मराठी माहिती.
 |
| आय आय टी - IIT |
IIT (आय आय टी) साठी प्रवेश घ्यायचा असे अनेक वेळा आपण ऐकलेले असेलच.अभियांत्रिकी क्षेत्रातील विद्यार्थ्यांना IIT (आय आय टी) बाबत माहिती असेलच,परंतु अनेक पालक हे खेडेगावातील आहेत.त्यांना आय आय टी IIT म्हणजे काय असते याबाबत अधिक माहिती नसते.ज्यांना माहिती असते त्यांना प्रवेश मिळण्यासाठी प्रयत्न करणे गरजेचे असते.
पदवी मिळवणे ही मोठी गोष्ट असून लाखो विद्यार्थी यासाठी परीक्षेला दरवर्षी बसतात.यातील काही हजाराच विद्यार्थी यात यशस्वी होतात. जगातील ज्या आघाडीच्या कंपन्या आहेत जसे कि गुगल,मायक्रोसॉफ्टॲ,मेझॉन या विद्यार्थ्यांना या क्षेत्रामध्ये खूप मागणी असते.IIT आयटीआय मधून उत्तीर्ण झालेल्या विद्यार्थ्यांची या कंपन्यांना आवश्यकता असते.
नारायण मूर्ती ,सुंदर पीचाई,चेतन भगत, सचिन बन्सल असे अनेक आय आय टी एन - IIT यांचा समावेश यामध्ये असून अभियांत्रिकी वैद्यक शास्त्र आणि विज्ञानाचा अभ्यास करायचा असेल तर तुम्हालाही आयआयटीमध्ये प्रवेश घेणे गरजेचे असेल.पुढे आयआयटी काय आहे या संदर्भात माहिती घेऊया.
आयटी चा फूल फॉर्म "इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी" आहे.ज्याला मराठीत "भारतीय तंत्रज्ञान संस्था" एएसई म्हणतात.IIT IIT (आय आय टी) हा उच्चशिक्षणासाठी देशातील सर्वात मोठा आणि मान्यताप्राप्त संस्थांचा समूह असून भारताच्या विविध भागांमध्ये एकूण 23 संस्था आहेत.
1951 मध्ये खडकपूर येथे पहिली भारतीय तंत्रज्ञान संस्था स्थापन झाली.आयआयटीला अभियांत्रिकी अभ्यासासाठी जागतिक दर्जाच्या संस्थांचा दर्जा असून तसेच संशोधनाद्वारे जगभरात भारताच्या वैज्ञानिक प्रभाव वाढण्यास यामुळे मदत होते.या संस्था 1961 च्या कायद्यानुसार शासकीय आहेत आणि देशातील अभियांत्रिकी क्षेत्राला प्रोत्साहन देण्याच्या उद्देशाने त्यांची स्थापना करण्यात आलेली आहे.
देशांमध्ये सर्व आयटी संस्था स्वायत्त विद्यापीठांच्या श्रेणीत येतात.म्हणजेच त्यांना स्वतःचे निर्णय घेण्याचे काही नियम बनवण्याची स्वातंत्र्य आहे."इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी" मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी उमेदवाराला दोन परीक्षा द्याव्या लागतात. ज्यात JEE मुख्य,आणि Advance यांचा समावेश असतो. या परीक्षा दरवर्षी नॅशनल टेस्टिंग एजन्सी (NTA)यांच्यामार्फत घेतल्या जातात.
भारतामधील आयआयटी (IIT) महाविद्यालयांची माहिती.
या एकूण 23 भारतातील आयआयटी IIT संस्था असून या सर्व संस्थांमध्ये चांगल्या प्रकारे शिक्षण दिले जाते.
IIT मध्ये प्रवेश घेण्याची शैक्षणिक पात्रता काय आहे.
- ज्या विद्यार्थ्यांना आयआयटी प्रवेश परीक्षेसाठी अर्ज करायचा असेल त्यांच्याकडे खालील प्रमाणे शैक्षणिक पात्रता असणे आवश्यक असते.
- उमेदवाराने 2019 - 20 मध्ये देशातील कोणत्याही मान्यताप्राप्त मंडळातून बारावी परीक्षा उत्तीर्ण केलेली असावी. 2021 मध्ये इयत्ता बारावीची परीक्षा देणारे विद्यार्थी प्रवेश परीक्षेसाठी अर्ज करू शकतात.
- सामान्यत श्रेणीतील उमेदवारांसाठी किमान पात्रता गुण 89.75 % ,S Cसाठी 54% ,S T साठी 44% ,OBCसाठी 74 % आणि पीडब्ल्यूडी श्रेणीतील उमेदवारांसाठी 0.1% असे आहे.
- बारावी मध्ये भौतिकशास्त्र रसायनशास्त्र आणि गणित हे विषय उमेदवाराचे असणे अनिवार्य आहेत.
- उमेदवार डिप्लोमा धारक असल्यास ते आयआयटी प्रवेश परीक्षेसाठी अर्ज करू शकतात.
- प्रवेश परीक्षेला बसण्यासाठी उमेदवाराचे वय चा फरक पडत नाही.
- आयटी मध्ये कोणते अभ्यासक्रम चालवले जातात
- देशातील सर्व भारतीय तंत्रज्ञान संस्था मध्ये पदवीपूर्व व पदव्युत्तर आणि पीएचडी(PHD) स्तरावरील अभ्यासक्रम चालवले जातात, हे अभ्यासक्रम सामान्यता विज्ञान अभियांत्रिकी आणि तंत्रज्ञान प्रवाह अंतर्गत येतात.
आय आय टी (IIT) या संस्थेमध्ये शिकवल्या जाणाऱ्या विविध अभ्यासक्रमांची यादी.
- आय आय टी (IIT) द्वारे पदवी स्तरावर ऑफर केलेले अभ्यासक्रम.
- बॅचलर ऑफ टेक्नॉलॉजी (B .Tech.)
- बॅचलर ऑफ सायन्स बी एस सी (B.S c)
- B.Arch.
- बॅचलर ऑफ डिझाईन (B. D .e s.)
- स्तरावर मास्टर ऑफ टेक्नॉलॉजी (एम.टेक.)
- मास्टर ऑफ सायन्स (एम.एस.सी.)
- मास्टर ऑफ डिझाईन आणि मास्टर ऑफ बिझनेस ऍडमिनिस्ट्रेशन अभ्यासक्रम आहेत.
- पीएचडी स्तरावर मास्टर ऑफ फिलोसोफी एम फील आणि डॉक्टर ऑफ फिलोसोफी पीएचडी हे अभ्यासक्रम ऑफर केले जातात.
- IIT संस्थेमध्ये दुहेरी पदवी देखील दिली जाते,B.Tech+M.Tech,B.SC.+M.Sc,M.S.c+P.hD,आणि MTech +Ph.D. सह.
आय आय टी मध्ये प्रवेश प्रक्रियाविषयी संपूर्ण मराठी माहिती.
आयआयटीची प्राथमिक माहिती मिळाल्यानंतर आता प्रवेश प्रक्रिया बद्दल जाणून घेऊया उमेदवारांनी प्रवेशासाठी ठरवून दिलेल्या सर्व निकषांची पूर्तता केल्यास ते त्यांच्या प्रवेश परीक्षेला बसू शकतात. या परीक्षा दोन टप्प्यांमध्ये घेतल्या जातात.
IIT (आय आय टी) परीक्षा: परीक्षेची तयारी ,परीक्षेची फी, परीक्षेच्या तयारीसाठी आवश्यक मुद्दे.
JEE-जेईई मुख्य परीक्षेला देशातील आणि विविध महाविद्यालयांमध्ये प्रवेश मिळवण्यासाठी प्रथम टप्प्यातील परीक्षा आहे. 2021 मध्ये द्वारे NTA द्वारे चार वेळा आयोजित केली जाईल. ही परीक्षा फेब्रुवारी मार्च एप्रिल आणि मे महिन्यात होणार आहे.
या परीक्षा प्रवेश यामध्ये या प्रवेश परीक्षेमध्ये बसणाऱ्या किंवा बसू इच्छिणार्‍या कोणताही उमेदार एक किंवा चारही परीक्षा देऊ शकतो.उमेदवाराने चारही परीक्षा देण्यास उमेदवाराचे रँकिंग त्याला त्याच्या आधारावर ठरवले जाईल.
ज्या परीक्षेत त्यांना चांगले गुण मिळाले त्यांना B.E./B .Tech अभ्यासक्रमासाठी अर्ज करणार्‍यांना CBT संगणक आधारित चाचणी पद्धतीने पेपर द्यावा लागतो. हा पेपर एकूण 300 गुणांचा आहे.ज्यात भौतिक शास्र,रसायन शास्र आणि गणित मधून समान संख्येने प्रश्न विचारले जातात.
पेपर मधील काही प्रश्न पर्यायी प्रश्न आहेत आणि काही संख्यात्मक मुलयाचे प्रश्न आहे त्याच B.Arch./B. Planning अभ्यासक्रमाच्या प्रवेशासाठी दोन टप्प्यात पेपर द्यावा लागेल. त्यात भाग 1. गणित आणि भाग 2 अभियोग्यता चाचणी असते. ते ऑनलाईन पद्धतीने देखील दिले जाते, दोन्ही भाग एकत्र केल्यास तो एकूण 400 गुणांचा पेपर असतो. गणिताच्या पेपेर मध्ये काही पर्यायी प्रश्न आणि संख्यात्मक मूल्याचे प्रश्न विचारले जातात.अभियोग्यता चाचणी तिल सर्व प्रश्न पर्यायी प्रश्न आहेत.
B.Arch. साठी तुम्हाला भाग 3 ची परीक्षा देखील द्यावी लागेल.ज्यात उमेद्वारा चे रेखाचित्र कौशल्य तपासण्यासाठी प्रश्न विचारले जातात. ड्रॉइंग शीत वर पेन आणि पेपर वापरुन ही चाचणी ऑफलाइन पद्धतीने घेतली जाते,याशिवाय बी प्लॅनिंग साथी तुम्हाला भाग 3 ची चाचणी द्यावी लागेल. ज्यात उमेद्वार च्या विश्लेषणात्मक कौशल्याची चाचणी घेण्यासाठी नियोजनावर आधारित प्राशन विचारले जातात.
IIT महाविद्यालयात प्रवेश मिळवण्यासाठी ही दुसरी परीक्षा असेल , JEE मुख्य परीक्षेत NTA ने ठरवल्याप्रमाणे कट ऑफ पेक्षा जास्त गुण मिळवलेल्या केवळ तेच लोक JEE advanced उपस्थित राहू शकतात. दरवर्षी सुमारे 12लाख उमेद्वार JEE मुख्य परीक्षेसाठी अर्ज करतात. त्यापैकि सुमारे 2 लाख 50 हजार उमेद्वार JEE Advance मुख्य परीक्षेसाठी पत्र ठरतात. उमेदवार ना JEE Advance परीक्षेला बसवण्यासाठी 2 संधि असतात.
JEE Advanced परीक्षा पूर्ण झाल्यानंतर ही परीक्षा आयोजित करणाऱ्या तंत्रज्ञान संस्थांद्वारे कट ऑफ झाली केला जातो.कट ऑफ पेक्षा जास्त गुण मिळवणारे उमेदवारांचे नाव यादीत असेल त्यानंतर तो आयआयटीमध्ये प्रवेश घेऊ शकतो.
IIT-आयटी महाविद्यालयामध्ये फी घेण्याची पद्धती थोडीशी वेगळी आहे,उमेदवाराने निवडलेला कोर्स आणि उमेदवाराच्या वेगवेगळ्या टप्प्यानुसार हे देखील वाढवू किंवा कमी होऊ शकते.जर उमेदवाराने कोर्स , वस्तीगृह, वीज, पाणी आणि इतर सर्व खर्च त्यामध्ये ऍड केले तर सामान्य आणि ओबीसी श्रेणीतील उमेदवारांची सरासरी फी एक वर्षासाठी अडीच लाखापर्यंत असू शकते.
याशिवाय एससी ,एस.टी.इतर प्रवर्गातील उमेदवारांची सरासरी 35 हजार पर्यंत असू शकते.मात्र तुम्हाला प्रत्येक सेमिस्टर ची फी भरावी लागेल.तसेच सर्व आयटी द्वारे अनेक प्रकारच्या शिष्यवृत्या देखील घेतले जातात.कोणतेही शिष्यवृत्तीसाठी पात्र झाला तर त्याची फी वजा केली जाईल.
आयआयटी प्रवेश घेण्यासाठी लाखो उमेदवार या परीक्षेमध्ये सहभागी होतात.
सर्व आयटी महाविद्यालयांमध्ये एकूण जागा संख्या विद्यार्थ्यांच्या तुलनेत कमी असते. देशातील सर्वात कठीण परीक्षा पैकी एक परीक्षा आहे.
या परीक्षांमध्ये उत्तीर्ण व्हायच असेल तर त्यासाठी परीक्षेची तयारी चांगली करावी लागते, काही विद्यार्थी आठवीपासूनच याचे कोचिंग क्लास घेण्यास सुरुवात करतात.
आयआयटी परीक्षेच्या तयारीसाठी कोचिंग क्लासेस घेणे हा सर्वोत्तम पर्याय मानला जातो आणि बहुतेक विद्यार्थी दहावी उत्तीर्ण झाल्यानंतर लगेचच त्यांच्या तयारीसाठी कोणत्याही कोचिंग क्लास करतात तथापि जर तुमच्याकडे चांगली नियोजन असेल तर तुम्ही घर बसल्या ही त्याची तयारी करू शकता.
JEE परीक्षेचा अभ्यास जाणून घेऊन परीक्षेची तयारी सुरु करण्यासाठी सर्वप्रथम तुम्हाला इयत्ता अकरावी,बारावीचा भौतिकशास्त्र,रसायनशास्त्र आणि गणिताचा अभ्यासक्रम नीट लागेल. त्यासाठी अभ्यासाचे वेळापत्रक बनविले पाहिजे .
ऑनलाइन कोचिंग क्लासेस करा.आय आय टी परीक्षा देण्यासाठी चांगल्या तज्ञांचा सल्ला घेऊन जास्तीत जास्त गुण मिळविण्यासाठी प्रयत्नशील राहा.
आयआयटी तयारी साठी सर्वोत्तम पुस्तके शोधा बाजारामध्ये आयटी साठी वेगवेगळी पुस्तके उपलब्ध आहेत परंतु चांगल्या दर्जाची पुस्तके शोधून त्यातून अभ्यास केलेला हा फायदेशीर ठरेल.
ऑनलाइन टेस्ट मध्ये सहभागी होऊन परीक्षेचा परिचय करून घ्या वेगवेगळे चाचणी परीक्षा सबंधित अधिकृत वेबसाईटवर उपलब्ध असून त्या चाचण्या सोडून सराव करून घ्या.
त्यामुळे तुमचा आत्मविश्वास वाढण्यास मदत होईल,वाचन करताना वेळोवेळी विसरत असतो, म्हणून वेळोवेळी उजळणी करून अभ्यास करत राहा.
आय आय टी परीक्षेचे मागील वर्षाचे पेपर सोडवण्याचा प्रयत्न करा तुम्हाला परीक्षेचा पेपर कसा सोडायचा याचा अंदाज घेता येईल.
वेगवेगळ्या परीक्षेसाठी असणाऱ्या पीडीएफ फाईल ऑनलाईन वेबसाईट वरून डाऊनलोड करू शकता आणि त्या सोडून त्याचा अभ्यासही करू शकता.
प्रवेश परीक्षेच्या तयारीसाठी एनसीईआरटीची पुस्तके तुम्हाला सर्वात जास्त मदत करतील कारण यामध्ये सर्व विषय समजावून सांगितलेले आहे जेणेकरून विद्यार्थी परीक्षेत चांगली कामगिरी करू शकतील.
दरवर्षी असे दिसून येते की मुख्य परीक्षेमध्ये 60 ते70 % प्रश्न येईल यांची या पुस्तका मधूनच येतात.
ज्या विद्यार्थ्यांनी पुस्तके नीट वाचली असतील त्यांना ही परीक्षा चांगले मार्क मिळवून देईल.
Disclosure - वरील माहिती फक्त प्राथमिक स्वरूपाची असून,एक माहितीच्या उद्देशाने लिहली आहे.वरील महितीचा वापर करण्यापूर्वी आपण अधिकृत व्यवस्थापन/यंत्रणेशी संपर्क करून खात्री करावी,यात कोणाचेही कोणत्याही प्रकारचे नुकसान झाल्यास आम्ही जबाबदार राहणार नाही.