Inventor James Watt।जेम्स वॅट शास्त्रज्ञांची मराठी माहिती.
Inventor James Watt हे एक महान संशोधक होते त्यांनी वाफेवर चालणारे इंजिन चा शोध लावला त्यांच्या कार्याची ओळख आणि त्यांचे जीवनचरित्र याविषयी संविस्तर माहिती पुढीलप्रमाणे जाणून घेऊया.
जेम्स वॅट (Inventor James Watt) यांचा जन्म:
जेम्स वॅट यांची जयंती 19 जानेवारी रोजी सर्वत्र जगभर साजरी केली जाते. 18 व्या शतकातील एक महत्वाचे वाफेचे इंजिन संशोधक म्हणून त्यांची वेगळी ओळख आहे. 19 जानेवारी 1736 रोजी स्कॉटलंडमधील ग्रीनॉक येथे त्यांचा जन्म झाला.
Inventor James Watt (जेम्स वॅट) यांचे बालपण:
जेम्स वॅटचा (James Watt) यांचे बालपण स्कॉटलंडमधील ग्रीनॉक येथे गेले. James Watt हे एक जहाजचालक आणि स्थानिक व्यापाऱ्याचा मुलगा होता. James Watt हे त्यांच्या वडिलांना नऊ मुलांपैकी तो सर्वात मोठे होते. वयाच्या सहाव्या वर्षी, त्यांनी जवळच्या शाळेत जाण्यास सुरुवात केली, जिथे त्यांनी गणितासाठी लवकर योग्यता सिद्ध केली म्हणजे ते गणित विषयात हुशार होते. नंतर त्यांनी local mathematical-instrument maker कडे शिकाऊ म्हणून काम केले, जिथे त्याने Instrument Design आणि Repairing मध्ये आपले कौशल्य विकसित केले. औपचारिक शिक्षण नसतानाही, ते स्वत: ला विज्ञान आणि अभियांत्रिकी सारखे विषय आत्म-अभ्यास आणि प्रयोगाद्वारे शिकवू शकले.
जेम्स वॅटचा (James Watt) यांचा वाफेवर चालणारे इंजिनचा शोध:
जेम्स वॅट हे Steam engine वरील कामासाठी प्रसिद्ध आहेत. 1760 च्या दशकात ग्लासगोमध्ये गणिती-वाद्य निर्माता म्हणून काम करत असताना त्यांनी Steam engine वर प्रयोग करण्यास सुरुवात केली. कोळशाच्या खाणींमधून पाणी उपसण्यासाठी सामान्यतः वापरल्या जाणाऱ्या न्यूकॉमन स्टीम इंजिनची कार्यक्षमता सुधारण्यात त्यांना विशेष रस होता.
Inventor James Watt ने Newcomen engine मध्ये अनेक महत्त्वाच्या सुधारणा केल्या, ज्यात वेगळ्या कंडेन्सरचा समावेश आहे, ज्यामुळे इंजिनच्या कार्यक्षमतेत लक्षणीय वाढ केली. James Watt यांनी "Horsepower" ची संकल्पना आणि इंजिनचे पॉवर आउटपुट मोजण्यासाठी "Indicator" नावाचे उपकरण देखील विकसित केले.
1775 मध्ये, त्याने Matthew Bolton नावाच्या व्यावसायिकासोबत आपली सुधारित स्टीम इंजिने तयार करण्यासाठी आणि विकण्यासाठी भागीदारी केली. त्यांची भागीदारी अत्यंत यशस्वी झाली आणि ते अनेक स्टीम इंजिन खाणी, कारखाने आणि इतर ग्राहकांना विकू शकले. पहिल्या वाफेवर चालणाऱ्या इंजिन आणि बोटींना उर्जा देण्यासाठी वॅटची वाफेची इंजिने देखील वापरली गेली.
वाफेच्या इंजिनावरील James Watt यांचे काम औद्योगिक क्रांतीमध्ये महत्त्वाचे ठरले कारण, त्यामुळे यंत्रसामग्री चालविण्यासाठी आणि पूर्वी हाताने केलेली इतर कामे करण्यासाठी वाफेच्या शक्तीचा वापर करणे शक्य झाले. वाफेच्या इंजिनमध्ये त्याच्या सुधारणांमुळे टर्बाइन आणि स्टीम हॅमर सारख्या स्टीम पॉवरचा वापर करणाऱ्या इतर मशीन्स आणि उपकरणांचा विकास देखील झाला.
स्टीम पॉवरच्या क्षेत्रातील वॅटचे योगदान त्यांच्या समकालीन अनेकांनी ओळखले होते आणि त्यांच्या हयातीत त्यांना अनेक पुरस्कार आणि सन्मानांनी सन्मानित करण्यात आले होते. 1785 मध्ये त्यांची रॉयल सोसायटीचे फेलो म्हणून निवड झाली आणि 1789 मध्ये त्यांना ग्लासगो विद्यापीठातून Honorary Doctorate बहाल करण्यात आली. त्यांना 1788 मध्ये रॉयल सोसायटीचे Copley Medal and Royal Society of Arts' यासह अनेक पदके मिळाली. 1799 मध्ये सुवर्णपदक.
जेम्स वॅट (Inventor James Watt) यांचा मृत्यु:
जेम्स वॅट यांचे 25 ऑगस्ट 1819 रोजी वयाच्या 83 व्या वर्षी निधन झाले. इंग्लंडमधील बर्मिंगहॅम जवळील हेथफिल्ड हॉल येथील त्यांच्या घरी त्यांचे निधन झाले. त्यांच्या मृत्यूचे कारण स्पष्ट झाले नाही, परंतु मृत्यूपूर्वी अनेक वर्षांपासून त्यांची तब्येत खराब होती.
बर्मिंगहॅमजवळील हँड्सवर्थ येथील सेंट मेरी चर्चमध्ये वॅटचे दफन करण्यात आले. त्यांच्या अंत्यसंस्काराला रॉयल सोसायटीच्या अनेक सदस्यांसह वैज्ञानिक आणि औद्योगिक समुदायातील अनेक प्रमुख व्यक्ती उपस्थित होत्या.
त्याच्या मृत्यूनंतर, त्याच्या व्यावसायिक भागीदारांनी आणि कुटुंबाने बोल्टन आणि वॅट नावाने स्टीम इंजिन तयार करणे आणि विकणे चालू ठेवले. कंपनी 1848 पर्यंत कार्यरत राहिली आणि वाफेच्या उर्जेच्या निरंतर विकास आणि प्रसारामध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली.
वॅटच्या मृत्यूने स्टीम पॉवर आणि औद्योगिक क्रांतीच्या युगाचा अंत झाला, परंतु त्याचा वारसा कायम राहिला. 19व्या शतकात आणि त्यापुढील काळातील तांत्रिक प्रगती आणि आर्थिक वाढीसाठी त्यांचे स्टीम इंजिनवरील काम महत्त्वपूर्ण ठरले. स्टीम पॉवर आणि औद्योगिक क्रांतीच्या इतिहासातील सर्वात महत्वाची व्यक्ती म्हणून आज त्यांची आठवण केली जाते.
वाचा:
पदभरती..
नवीन नवीन पोस्ट्स मिळवण्यासाठी आमचा What's app group join करा.
