अष्टविनायक गणपती : अष्टविनायक हे महाराष्ट्र राज्यातील आठ गणपती मंदिरांची स्वयंभू प्रसिद्ध ठिकाणे आहेत. या मंदिरांमध्ये गणेशाची स्वयंभू मूर्ती असल्याचे मानले जाते. अष्टविनायक तीर्थक्षेत्र हिंदू धर्मात एक महत्त्वाचे तीर्थक्षेत्र मानले जाते.
Join : Whats App Channel (medium-bt)
हे सर्व तीर्थक्षेत्रे गणपतीची असून, त्या सर्व गणपतींची स्वतंत्र अशा आख्यायिका प्रसिद्ध आहेत. त्यांचे प्रत्येकाचे वेगळे असे महत्व आहे. या सर्व ठिकाणे हे प्रसिद्ध थिअक्ने असून अष्टविनायक दर्शनासाठी जगभरातून लोक गणपती दर्शनासाठी येतात. अष्टविनायक गणपती मंदिरे सर्व प्राचीन आणि ऐतिहासिक असून त्यांचे वेगवेगळे वैशिष्ट्ये आहे.
अष्टविनायक गणपतीची नावे आणि ठिकाण
अष्टविनायक मंदिरांचे नाव आणि स्थान खालीलप्रमाणे आहे:
- 1.मयूरेश्वर, मोरगाव (पुणे जिल्हा)
- 2.सिद्धीविनायक, सिद्धटेक (अहमदनगर जिल्हा)
- 3.बल्लाळेश्वर, पाली (रायगड जिल्हा)
- 4.वरदविनायक, महाड (रायगड जिल्हा)
- 5.चिंतामणी, थेऊर (पुणे जिल्हा)
- 6.गिरिजात्मक, लेण्याद्री (पुणे जिल्हा)
- 7.विघ्नेश्वर, ओझर (रायगड जिल्हा)
- 8.महागणपती, रांजणगाव (पुणे जिल्हा)
अष्टविनायक मंदिरांमागे अनेक आख्यायिका आहेत. एक आख्यायिका अशी आहे की, भगवान गणेशांनी या आठ ठिकाणी राक्षसांचा वध केला होता. दुसरी आख्यायिका अशी आहे की, या आठ ठिकाणी गणेशाची स्वयंभू मूर्ती प्रकट झाली होती.
अष्टविनायक यात्रा ही महाराष्ट्रातील एक लोकप्रिय धार्मिक यात्रा आहे. दरवर्षी लाखो भाविक या यात्रेत सहभागी होतात. अष्टविनायक यात्रा सहसा श्रावण महिन्यात केली जाते.
अष्टविनायक मंदिरे त्यांची स्थापत्यशैली आणि नैसर्गिक सौंदर्यासाठी देखील प्रसिद्ध आहेत. या मंदिरांचे बांधकाम प्राचीन काळी झाले आहे आणि ते आजही उत्तम अवस्थेत आहेत.
अष्टविनायक मंदिरे हिंदू धर्मातील लोकांसाठी एक महत्त्वाचे आध्यात्मिक स्थळे आहेत. या मंदिरांना भेट देऊन भाविक गणेशाची कृपा प्राप्त करण्यास आणि त्यांच्या जीवनातील अडथळ्यांना दूर करण्यासाठी प्रथांना करतात. या प्रसिद्ध अष्टविनायक गणपतीला दरवर्षी लाखो भाविक भेट देतात.